Schatkamer
Het Streekarchief beheert het cultureel erfgoed van Voorne-Putten: een unieke collectie van middeleeuwse oorkonden, foto’s, kaarten en documenten die het verhaal van deze regio vertelt.
Het Brielse Stadsrecht
Schatkamer30 JUN 2017

Het Brielse Stadsrecht
Het is 1330 als enkele leden van het bestuur uit het voortvarende handelsplaatsje Brielle het vermetele plan opvatten om de heer van Voorne het verzoek voor te leggen om hun nederzetting speciale rechten en privileges te gunnen. Inmiddels is het rijke Brielle haar heer meermalen te hulp geschoten door grote geldsommen ter beschikking te stellen. Nu werd het tijd dat daar iets tegenover werd gesteld. Dus gaan ze aan de slag: op basis van reeds bestaande stadsrechten uit Zeeland en Brabant verzamelen ze een reeks rechten en plichten, laten dat door de secretaris netjes op een groot vel perkament uitschrijven en zorgen ervoor dat Gerard, heer van Voorne, alleen nog maar zijn zegel hoeft te bevestigen. En dat lukt: op Sint Andriesdag, 30 november 1330, bezegelde Gerard het stuk en op dat moment werden de inwoners poorters en werd er een basis gelegd waarop een zelfstandig juridisch stelsel kon worden gebouwd: Brielle mocht voortaan zelf wetten (keuren) opstellen en straffen uitdelen aan degenen die zich daar niet aan hielden. Het was een belangrijke stap voorwaarts waardoor Brielle zich verder kon ontwikkelen tot welvarende handels- en vissersstad. |
![]() |
Het Rechtboek van Jan Matthijssen
![]() |
Zodra Brielle stadsrechten verwierf, kon de stad zelfstandig keuren uitvaardigen. Dat was belangrijk om de stad verder te kunnen laten groeien. Steeds meer handelaren bezochten de stad, het aantal ambachtslieden nam toe en er bestond zodoende een groeiende behoefte om de orde te kunnen handhaven en eventueel bedrog en fraude snel en hardhandig te kunnen aanpakken. Dat werd mogelijk gemaakt door het stadsrecht, en de keuren waren de praktische uitvoering ervan. De keuren regelden allerhande aspecten rond het dagelijkse leven en vormen van handel die je in een middeleeuwse stad mag verwachten: er werd bepaald wie poorters waren, wanneer goederen op de markt mochten worden gebracht, en welke straffen op bepaalde misdaden stonden. Ook werden allerhande zaken met betrekking tot bijvoorbeeld de visserij en de visafslag uitgebreid beschreven. |